Να εύχομαι να μοιάσω σε κάποιον, έστω και στο λίγο του. Συγγραφέα κατά προτίμηση. Εκλεκτικές συγγένειες, διαβολικές συμπτώσεις ή μετεμψυχωτική παράκρουση οδηγούν στη βάσιμη ελπίδα ότι ναι, υπάρχουν σωσίες σε μιαν άλλη ζωή. Αλλιώς γιατί ο νεαρός και μοναχικός Βαν Γκογκ θυμίζει τον νεαρό Ρεμπό κι αυτός με τη σειρά του το πασίγνωστο σκίτσο του Μικρού Πρίγκιπα;
Vincent Van Gogh
Vincent Van Gogh
Arthur Rimbauld
(Ίσως κάπου κάποτε κρύβεται και για μένα η συγκινητική - μέσα κι έξω- κεφάλα του Σαραμάγκου).
Δεν μας έφερε ο πελαργός. Ό,τι είμαστε κι ό, τι αποτύχαμε να είμαστε, είναι μια πόρτα. Οι γονείς πίσω της βαστούν τις κοιλιές τους από τα γέλια. Ο Βαν Γκογκ στα γράμματά του προς τον αδελφό του Τεό γράφει αγγελικά. Η μητέρα του, υπό το τρομακτικό όνομα Άννα Κορνηλία Καρμπέντους, ήταν πολύ καλή στο γράψιμο των επιστολών. Μάνα σου' ρχομαι.
Άννα Κορνήλια Καρμπέντους
Δεν υπάρχει άλλη λογοτεχνία από την καλή λογοτεχνία. Πώς την καταλαβαίνουμε; Κρύβει πολλούς μικρούς θανάτους. Δίνει παρηγοριά. Μελετήστε τους μεγάλους δασκάλους. Λεηλατείστε τους πάγκους των παλιών βιβλίων. Τινάξτε από πάνω σας τον καταναγκασμό της νέας κυκλοφορίας. Ο Βαν Γκογκ έλεγε: " Η αγάπη για τη λογοτεχνία είναι ιερή ακριβώς όπως κι η αγάπη για την τέχνη". Και δως του και μελετούσε τη Νυχτερινή Περίπολο του Ρέμπραντ, το φως και τη σκιά της. "Θα πρέπει να πέθανε αρκετές φορές για να καταφέρει να ζωγραφίσει με τέτοιο τρόπο" ( σε επιστολή του για τον Ρέμπραντ στον αδελφό του Τεό).
Ρέμπραντ, Νυχτερινή Περίπολος
Το να είσαι εθελοντής μονομάχος στη θέση άλλου είναι η πρώτη μορφή κριτικής. Ο Ανρί Τουλούζ Λοτρέκ άφησε για λίγο τη ζωγραφική χορευτριών και ζωγράφισε ένα ηλιόλουστο πορτρέτο του Βαν Γκογκ (1887). Παρ' όλο που ήταν τελείως διαφορετικός, τον θαύμαζε απεριόριστα. Τρία χρόνια μετά, προσκάλεσε τον ντε Γκρου σε μονομαχία επειδή αρνήθηκε να εκθέσει τα έργα του δίπλα στην "αποκρουστική" τέχνη του Βαν Γκογκ.
Ανρί Τουλούζ Λοτρέκ, Προσωπογραφία του Βαν Γκογκ
Με την τέχνη ξηλώνεται το σίγουρο του κόσμου. Πώς αλλιώς, χωρίς το "Καφενείο Terrace τη νύχτα ", θα είχαμε την τύχη να δούμε τα αστέρια σα λουλούδια του ουρανού; Ή τα κυπαρίσσια σα φλόγες που ανεβαίνουν στον ουρανό στο " Δρόμο με κυπαρίσσι και αστέρι" ;
Βαν Γκογκ, Cafe Terrace at Night
Λεπτομέρεια: το νου σας στ' αστέρια
Δρόμο με κυπαρίσσι κι αστέρι
Το να χάνεις τους φίλους σου, είναι ακρωτηριασμός. Αυτά για την περίφημη "υπόθεση Γκογκέν". Ο Βαν Γκογκ συγκατοίκησε με το φίλο του και ομότεχνό του Γκογκέν. Οι τσακωμοί τους και οι διαφωνίες τους περί τέχνης οδήγησαν τον δεύτερο να εγκαταλείψει το σπίτι. Την επόμενη μέρα επέστρεψε και βρήκε το σπίτι πολιορκημένο από τα πλήθη και την αστυνομία. Ο Βίνσεντ είχε κόψει ένα κομμάτι από το αυτί του και και το είχε στείλει σε μια πόρνη.
Ο Βαν Γκογκ μπανταρισμένος, μετά το κόψιμο του αυτιού του
Να ζεις με τα μάτια στραμμένα στον καθρέφτη. Μπορεί να κάνεις τα μάτια κάποιου άλλου να δακρύσουν. Οι αυτοπροσωπογραφίες του Βίνσεντ, αυτή η εναγώνια προσπάθεια αυτοπροσδιορισμού από τις στιγμές νηφαλιότητας ως την κατάβαση στα σκοτάδια έχουν ένα δικό τους, εσωτερικό φως. Αν βρεθείτε ποτέ στο μουσείο Ορσέ στο Παρίσι, αναζητείστε τον πίνακα που φιλοτεχνήθηκε όσο ο Βίνσεντ νοσηλευόταν στο ψυχιατρείο του Σαιν Ρεμί. Η ευτυχία φέρνει δάκρυα. Ο πίνακας λάμπει.
Αυτοπροσωπογραφία.
Κάντε στον εαυτό σας το δώρο να δείτε από κοντά αυτόν πίνακα, έστω μια φορά στη ζωή σας.
Λεπτομέρεια
Αυτοπροσωπογραφία.
Κάντε στον εαυτό σας το δώρο να δείτε από κοντά αυτόν πίνακα, έστω μια φορά στη ζωή σας.
Λεπτομέρεια
"Πνίγομαι στη δουλειά γιατί τα δέντρα έχουν ανθίσει". Δεν υπάρχει πιο μεγάλη, πιο συγκινητική κατάφαση στη ζωή από αυτή τη φράση που έγραψε ο Βαν Γκογκ στον αδελφό του το 1888. Σχεδόν του συγχωρούμε ότι δύο χρόνια αργότερα αυτοπυροβολήθηκε.
Ανθισμένη ροδακινιά, ένα χαϊκού τρυφερότητας και λεπτότητας
Ανθισμένη ροδακινιά, ένα χαϊκού τρυφερότητας και λεπτότητας
Στα παπούτσια μας κρύβεται η ξεχαρβαλωμένη, παιδική ψυχή μας. Προσέξτε τα κορδόνια. Να' ναι πάντα λυτά.
Παπούτσια
